Në Ditën Ndërkombëtare të Muzeve u organizua në Muzeun e Arkeologjisë konferenca shkencore “Muzetë, qëndrueshmëria dhe mirëqenia”, nismë e Këshillit Ndërkombëtar të Muzeve – ICOM Shqipëria dhe e Institutit të Arkeologjisë (ASA). Organizatorët arritën të bëjnë bashkë kërkues shkencorë, profesionistë e specialistë të muzeve dhe individë aktivë në ruajtjen e trashëgimisë kulturore muzeale.
![](https://scontent.ftia4-1.fna.fbcdn.net/v/t39.30808-6/347257570_630492688987066_5282132083950352265_n.jpg?stp=dst-jpg_s600x600&_nc_cat=101&ccb=1-7&_nc_sid=8bfeb9&_nc_ohc=Nfb9asGNsEIAX-5Tiio&_nc_ht=scontent.ftia4-1.fna&oh=00_AfDLDrYlgnxlx14DL7AATHz9DkwbGXrLb_QxQ1KThjJw2Q&oe=64734D10)
Temat që u trajtuan në konferencë kanë të bëjnë me kuadrin ligjor për muzetë në Shqipëri, rolin e muzeve në shoqërinë moderne, kultivimin e trashëgimisë në zemër të komunitetit, rreziqet, trafikimin, masat parandaluese dhe ndërgjegjësuese mbi mbrojtjen e trashëgimisë kulturore, e deri te “muzeu i gruas” si një alternativë në shoqërinë bashkëkohore. Përballë një audience kryesisht me studentë të Fakultetit të Historisë e Filologjisë, ligjëruan arkeologë, antropologë e koleksionistë: Edlira Andoni, Sabina Veseli, Belisa Muka, Melsi Labi, Ermela Broci, Dorian Koçi, Aurora Kamberi, Dorina Xheraj-Subashi dhe Elsa Ballauri.
![](https://scontent.ftia4-1.fna.fbcdn.net/v/t39.30808-6/347254240_939410260719760_7445073394850555459_n.jpg?stp=dst-jpg_s600x600&_nc_cat=110&ccb=1-7&_nc_sid=8bfeb9&_nc_ohc=g7PCFdE3fO8AX9KNp4P&_nc_ht=scontent.ftia4-1.fna&oh=00_AfCxNXeU2-ChbrW0j9eu-e6EcKHqsYFm5zbWFn4zHTrvdQ&oe=64736FBE)
Një vend i veçantë iu kushtua promovimit në gjuhën shqipe të dokumentit “Lista e kuqe e objekteve kulturore të Evropës Juglindore në rrezik”. Ky dokument u prezantua fillimisht nga ICOM në gjuhën angleze dhe të gjitha komitetet kombëtare të ICOM në Ballkan, ashtu si dhe Shqipëria, të cilat janë duke e përkthyer këtë dokument në gjuhët e tyre. Shqipëria është vendi i tretë në Ballkan që po e promovon dokumentin në gjuhën e saj amtare, me mbështetjen e Ministrisë së Kulturës dhe Institutit Kombëtar të Trashëgimisë Kulturore. Këto manuale praktike paraqesin kategoritë e objekteve kulturore që potencialisht mund t’i nënshtrohen vjedhjes dhe trafikimit. Janë hartuar nga muzetë dhe ekspertët e trashëgimisë kulturore të ICOM që të ndihmojnë institucionet e trashëgimisë kulturore, organizatat, ligjzbatuesit, veçanërisht punonjësit e policisë e të doganave, të identifikojnë objektet që janë në rrezik për vjedhje dhe të parandalojnë shitjen dhe trafikimin e paligjshëm të tyre. Objektet e përzgjedhura në “Listën e Kuqe” nuk janë objekte të vjedhura, por të inventarizuara brenda koleksioneve të institucioneve muzeale dhe shërbejnë për të ilustruar kategoritë e trashëgimisë kulturore më të prekshme nga trafiku i paligjshëm. Gjithësej janë hedhur në qarkullim nga ICOM, 20 “Lista të Kuqe” që përfaqësojnë trashëgiminë materiale në rrezik nga 20 shtete nëpër gjithë botën.
![](https://scontent.ftia4-1.fna.fbcdn.net/v/t39.30808-6/347390602_986338859023657_9079764127354611506_n.jpg?stp=dst-jpg_s600x600&_nc_cat=109&ccb=1-7&_nc_sid=8bfeb9&_nc_ohc=1zhe4n0budsAX9QgWQ1&_nc_ht=scontent.ftia4-1.fna&oh=00_AfA2Rf_VlNcarvoDaJVAXBtqbDjBr0W76kRcaD6EWAF6_g&oe=647337B5)
Këshilli Ndërkombëtar i Muzeve (ICOM) krijoi në vitin 1977 Ditën Ndërkombëtare të Muzeve. Ky këshill është një organizatë ndërkombëtare joqeveritare e përbërë nga mbi 45 493 profesionistë dhe specialistë që operojnë në fushën e muzeve dhe që përfaqësojnë 123 vende dhe territore. Objektivi i Ditës Ndërkombëtare të Muzeut (IMD) është të rrisë ndërgjegjësimin e publikut për rolin e muzeve në shkëmbimin kulturor dhe për të promovuar rëndësinë e tyre në zhvillimin e shoqërisë dhe zhvillimin e mirëkuptimit të ndërsjellë. Në mbarë botën, gjithnjë e më shumë muze marrin pjesë në Ditën Ndërkombëtare të Muzeve. Vitin e kaluar, më shumë se 37,000 muze në 158 vende dhe territore në botë organizuan veprimtari dhe aktivitete të ndryshme me rastin e DNM.
![](https://scontent.ftia4-1.fna.fbcdn.net/v/t39.30808-6/347605837_782960793533058_6768170794968557006_n.jpg?stp=dst-jpg_s600x600&_nc_cat=111&ccb=1-7&_nc_sid=8bfeb9&_nc_ohc=QTWaXtNUI84AX_-vhHv&_nc_ht=scontent.ftia4-1.fna&oh=00_AfDLhO-c6F3mg2ZtzX5PhWbR6HymHUHvqzuhiTFsbGQl_A&oe=64737397)
Këtë vit ICOM dëshironte që, me këtë temë, të vinte në pah rolin jetik që luajnë muzetë në promovimin e zhvillimit të qëndrueshëm dhe mirëqenies. Muzetë si institucione të besuara dhe hallka të rëndësishme në strukturën tonë të përbashkët shoqërore, janë të vendosur për të nxitur vazhdimisht ndryshime pozitive.
![](https://scontent.ftia4-1.fna.fbcdn.net/v/t39.30808-6/347244322_24025871743679152_3610812379991980105_n.jpg?stp=dst-jpg_s600x600&_nc_cat=109&ccb=1-7&_nc_sid=8bfeb9&_nc_ohc=V3VtXOvs-Z8AX-BhMaC&_nc_ht=scontent.ftia4-1.fna&oh=00_AfDTdtTAYVWwVQaHgP7rGPD8da6Sy8m77dkD9104M3vcDA&oe=647367D8)
Përveç aktiviteteve dhe angazhimeve në sferën kulturore dhe shoqërore, muzetë po përballen dhe me sfida të rëndësishme globale, si ndryshimet e klimës dhe ngrohja globale, biodiversiteti, pabarazia sociale deri te izolimi social dhe përmirësimi i shëndetit mendor. Muzetë mund të ndihmojnë në edukimin e publikut për këto çështje dhe të inkurajojnë veprimet drejt ndryshimeve pozitive.
Të gjithë muzetë kanë një rol për të luajtur në formësimin dhe krijimin e të ardhmes së qëndrueshme. Këtë potencial, ata mund ta arrijnë nëpërmjet programeve edukative, aktiviteteve kulturore, tavolinave të rrumbullakëta, konferencave, ekspozitave, komunikimin me komunitetin dhe kërkimin e thelluar.