Tema: Koha dhe lexueshmëria në artin bashkëkohor të imazhit lëvizës
Abstrakt
Koha strukturon si prodhimin ashtu edhe përcjelljen e imazhit lëvizës te shikuesi, e megjithatë ajo vepron si të thuash në distancë. Kështu pra, edhe nëse pranojmë se imazhi fotografik regjistron një moment të caktuar në kohë, kohësia e imazhit fotografik dhe ajo e imazhit lëvizës ndryshojnë rrënjësisht nga njëra-tjetra. Teoricienia e filmit Laura Mulvey, ndër të tjera, thekson se imazhi lëvizës “inkuadrohet brenda një strukture estetike e cila (pothuajse gjithmonë) ka një dinamikë kohore që i imponohet gjatë montimit”, një proces ky, që mbivendoset dhe ndrydh raportin që çdo kuadër filmik, i konsideruar në vetvete, ka me çastin e regjistrimit të tij. Gjithashtu, ndonëse imazhi lëvizës na shfaqet “i lidhur pazgjidhshmërisht me kohën” duke qenë se ai arrin t’i imponojë shikuesit kohëzgjatjen dhe ritmin e tij, kjo qëndron vetëm në kontekstin e kinemasë. Në kontekstin e muzeut apo galerisë së artit bashkëkohor, imazhi lëvizës nuk arrin t’i imponojë shikuesit as kohëzgjatjen dhe as ritmin e tij. Ka plot raste madje ku një vepër e caktuar përpiqet që ta evitojë një gjë të tillë me çdo kusht. Kështu pra, ajo që ndodh rëndom në kontekstin e muzeut apo të galerisë së artit bashkëkohor, është se aftësia e shikuesit për ta përjetuar veprën “ashtu siç duhet” nuk mund të ankorohet në akumulimin e kohës, siç ndodh në kontekstin e kinemasë. Përkundrazi, kalimi i kohës kërcënon vazhdimisht ta bëjë veprën akoma më të pazbërthyeshme. Nga ana tjetër, pikërisht pse në hapësirat e artit bashkëkohor, akumulimi i kohës dhe rrjedhja e saj, përbëjnë një element kyç në përjetimin e imazhit lëvizës, kjo sugjeron që në artin bashkëkohor të imazhit lëvizës, koha gjallon aq sa të na duket thuajse e prekshme.
Biografi