Konsujt austro-hungarezë kanë dhënë një kontribut të çmuar në fushën e albanologjisë. Këtu mund të përmendim si shembull, Johan Georg von Hahn që mbahet si themeluesi i albanologjisë, apo konsullin Theodor Ippen, që dha kontributin e tij sidomos në arkeologji dhe në historinë mesjetare. Një tjetër konsull austriak që dha kontribut në albanologji ishte edhe Julius Pisko.
![](http://asa.edu.al/site/ih/wp-content/uploads/sites/2/2023/05/skenderbeu-195x300.jpg)
Në fillim, ia vlen të japim disa informacione për Julius Piskon. Në fakt, Pisko nuk ishte vetëm diplomat por edhe albanolog, i cili ka dhënë kontributin e tij në dy fusha, në fushën e historisë dhe në atë të gjuhësisë. Të gjesh të dhëna biografike të tjera mbi jetën e Piskos është e vështirë. Veprimtaria diplomatike e tij në shërbim të Perandorisë Austro-Hungareze është më mirë e dokumentuar. Ai u lind në Vjenë, më 3 shkurt 1863. Pisko ka qenë zëvendëskonsull i Konsullatës së Përgjithshme Austro-Hungareze në Janinë dhe më vonë edhe konsull në Shkup. Ai ka qenë diplomat karriere dhe ka ushtruar veprimtari në shumë vende të botës. Atë e gjejmë edhe si konsull në Shangai, ndërsa në vitet 1903-1904 si konsull i Monarkisë Austro-Hungareze në Amerikën Jugore (Argjentinë dhe Brazil). Emri i tij del shpesh edhe nëpër raportet që ai përgatit sidomos për Ministrinë e Tregtisë së Perandorisë Austro-Hungareze, por edhe nëpër raportet shumë sekrete që dërgon në lidhje me Kultus-Protektoratin austriak për katolikët në trojet shqiptare gjatë periudhës së fundit të pushtimit osman. Më tepër në lidhje me jetën e tij, përkatësisht me vitet e formimit shkollor dhe të studimit, nuk mundëm të mësojmë. Ai vdiq në Vjenë, më 13 mars 1926.
![](http://asa.edu.al/site/ih/wp-content/uploads/sites/2/2023/05/Frontespici-i-vepres-Skanderbeg-te-Piskos-184x300.png)
Përsa i përket hulumtimeve në fushën e albanologjisë, përveç studimit mbi “Historinë e Skënderbeut” ai ka hartuar edhe një libër mbi gramatikën shqipe të dialektit verior, me titull “Doracak i shpejtë i gjuhës shqipe veriore” (Kurzgefasstes Handbuch der Nordalbanesischen Sprache 1896). Pra, Pisko ka qenë një studiues që mesa duket e ka njohur mirë gjuhën shqipe, ka jetuar në një mjedis shqiptar, në Janinë dhe në Shkup, por edhe në veri, në Shkodër e Prizren dhe është marrë me studimin e historisë së kombit shqiptar duke u përqendruar në historinë e Skënderbeut. Si rrjedhim, ai rezulton si një nga albanologët austriakë që ka pasur njohuri të konsiderueshme mbi historinë, gjuhën dhe kulturën e kombit shqiptar.